RD 2.0 – stap 5: doelen als startpunt

Ruziën over waarom je een skibroek of zwembroek mee moet nemen op vakantie heeft weinig zin als je een andere bestemming voor ogen hebt. Als je meer in detail naar de rekendiscussie kijkt, zie je dat iets dergelijks regelmatig aan de orde is.

Foto door Daniel Ghio op Unsplash

In vorige blogs liet ik al zien dat wiskunde verschillende gezichten heeft en dat onderwijs vele facetten heeft die elk vanuit een andere discipline worden onderzocht. Dat leidt er toe dat er heel verschillende ideeën zijn over hét doel van reken- en/of wiskundeonderwijs. Een van de doelen die wordt genoemd is het beheersen van basisvaardigheden zoals het kennen van de tafels en de sommen tot 100. Een ander doel kan zijn om de algebraïsche structuren van het (handig) rekenen te begrijpen als opstap naar algebra in het voortgezet onderwijs in samenhang met het beheersen van die rekenregels. Hoewel ze elkaar deels lijken te overlappen, zijn ze verschillend in hun uitgangspunt en focus. Die andere focus zorgt ervoor dat deze doelen over een heel andere vorm van beheersing gaan. Bij een ander doel kunnen andere wegen horen die daar het beste naartoe leiden.

Wanneer je je in de discussie beperkt tot alleen je eigen idee van de wiskunde of tot alleen het hoe los van het doel dat je wilt bereiken, dan loop je het risico dat je langs elkaar heen blijft praten. Alle geleverde onderbouwing van het eigen gelijk slaat dan dood bij de andere doelen van je gesprekspartner.

Als je kijkt naar de discussie tot nu toe dan kun je zeggen dat die zich op twee speelvelden afspeelt.

Op het eerste speelveld staat de vraag centraal wat de digitalisering en de veranderende rol van wiskunde in onze maatschappij betekent voor ons curriculum. Allerlei digitale middelen nemen ons rekenwerk over en steeds geavanceerdere wiskunde staat steeds meer mensen ter beschikking. Bovendien krijgen data en cijfers in dit informatietijdperk steeds meer invloed op ons leven1. Wat hebben leerlingen nodig om met deze apparaten om te gaan en zich kritisch wiskundig te verhouden tot alle cijfermatige informatie die op ons af komt?

Op het tweede speelveld staan de basisvaardigheden zoals optellen, vermenigvuldigen en het rekenen met breuken centraal. Daar wordt gesproken over hoe dit moet worden onderwezen en wat de opbrengst van dat onderwijs moet zijn. Dit laatste punt zal ik morgen in een achtergrond blog nader toelichten.

Mijn voorstel is om de dialoog over ons reken- en wiskundeonderwijs te laten beginnen bij het doel dat we na willen streven met dat onderwijs. Daarbij kunnen we de visie op wiskunde en de verschillen tussen disciplines als uitgangspunt nemen. Het kan betekenen dat we geen consensus kunnen vinden over hét doel voor wiskundeonderwijs. Maar dan kunnen we wel verder met de vraag “Als we dít en dít willen, wat is dán een goede manier om dat te bereiken?”.

En misschien komen we er dan uiteindelijk achter dat er een zwembad is in het ski-oord. Komen we erachter dat de verschillen niet zo groot zijn,  dat we het alleen hadden over een ander deel van de reis.

 


1 Op allerlei terreinen is er een discussie gaande wat dit betekent en waar we als maatschappij grenzen moeten stellen. Recentelijk staat Sanne Blauw in de belangstelling met haar artikelen in de correspondent en haar nieuwste boek. Zij schrijft over onze relatie tot cijfer. Cathy O’Neil laat in haar werk zien op welke manier algoritmes ‘uit de bocht kunnen vliegen’. In de rubriek ‘verder lezen en kijken‘ zal ik ook aandacht besteden aan deze ontwikkelingen.

 


Deze post is onderdeel van de serie ‘rekendiscussie 2.0’:
Intro
Stap 1 – eenduidig jargon
Stap 2 – op de bal
Stap 3 – visie op wiskunde
Stap 4 – multi-geëncultureerd
Stap 5 – doelen als startpunt
Stap 6 – niet één beste . . .
Stap 7 – relatie tussen theorie en praktijk
Stap 8 – rol voor de media
Nawoord
Wil je meer lezen over de achtergronden, dan kun je dat vinden in deze posts:
Achtergrond stap 1: de ene context is de andere niet
Achtergrond stap 3: de gezichten van wiskunde
Achtergrond stap 5: kunnen en begrijpen

Contact

Heb je vragen? Stuur dan een mail naar info@bruin-muurling.nl.